Xo'sh bu qanday kasallik u qanday paydo bo'lgan bizning qishloq xo'jaligimizga qanaqa xavf tug'diradi. Bu kasallik qarshi preparatlar mavjudmi, kasallik haqida barchasini bilish uchun quyidagi ma'lumotlardan bilib olishingiz mumkin.
Pomidor jigarrang ajin hosil qilgan yangi virus yoki qisqacha ToBRFV fermerlarga xavf tug'diradi
Pomidor jigarrang ajin hosil qilgan yangi virus yoki qisqacha ToBRFV virusi nafaqat issiqxonalarda yoki ochiq joylarda pomidor o'sadigan fermerlarga xavf tug'diradi. Bu shuningdek qalampirga ta'sir qiladi. U urug'lar orqali yuqadi, garchi ilgari olimlar boshqacha fikr bildirgan bo'lsalar ham.
Virus birinchi marta Isroilda issiqxonalarda yetishtirilgan pomidorlarda 2014 yilda aniqlangan edi, bir yil o'tgach, u Iordaniyada aniqlandi. Yaqin Sharqda ToBRFVning birinchi avj olishini aniqlagandan so'ng, u dunyo mamlakatlariga yetib bordi. Masalan, 2017 yilda Italiyada u 2 ming metr balandlikda yetishtirilgan issiqxona pomidorining hosilini yo'q qiladi. Italiyaning Ragusa viloyatida u sakkizta issiqxonada topilgan. 30 gektar maydonda sabzavot yo'q qilingandan so'ng, unda karantin tadbirlari boshlandi. 2018 yilda Meksika va Kaliforniyada virus aniqlandi, natijada ta'sirlangan barcha o'simliklar yo'q qilindi.
Pomidorning jigarrang ajinlar mevasi virusining tarqalishi. Barcha mamlakatlar fermerlari xavf ostida: ular istalgan vaqtda hosilini yo'qotishi mumkin.
Shuningdek qarang: Yangi virus dunyoda o'sadigan sanoat sitruslari uchun xavf tug'dirishi mumkin
ToBRFV infektsiyasining belgilari
U pomidor va qalampir o'simliklarini yo'q qiladi. Bu ularning barglarining mozaik rangiga, deformatsiyasiga va mevalarning rangsizlanishiga olib keladi. Laminaning alomatlari orasida xloroz, torayish, to'q yashil po'stlog'li mozaika mavjud. Meva ustida sariq dog'lar paydo bo'ladi. Ular asosan pedunkul atrofida to'planadi. Bundan tashqari ular ajin bo'ladi. Ikkala dog'lar va "ajinlar" pomidor mevalarini sotishga yaroqsiz holga keltiradi.
ToBRFV tarqatish usullari: issiqxonadan issiqxonaga urug'lar, changlatuvchi hasharotlar, kiyim-kechak, poyabzal, qushlar, jihozlar orqali. U uzoq vaqt davomida o'z hayotiyligini saqlab turishi mumkin, shuningdek mezbon holda mavjud bo'lishi mumkin, masalan, tuproqda, o'simlik qoldiqlarida (tepalarida), bog' uskunalarida.
Oziq-ovqat, atrof-muhit va ishdagi sog'liq uchun xavfni baholaydigan Fransiyaning Oziq-ovqat, atrof-muhit, sog'liq va ish joyidagi xavfsizlik agentligi (ANSES) xavfli virusni dalalardan, issiqxonalardan va hokazolardan himoya qilish uchun barcha imkoniyatlarni ishga soladi.
O'simliklaringizni virusdan qanday himoya qilish kerak?
Ko'plab fermerlar bu savolni berishadi. Issiqxonada yetishtirishning ahamiyati va ko'lami, virusning yuqumliligi va pomidor va qalampirning unga ta'sirchanligi, zararlanish darajasini hisobga olib, uning tarqalishining oldini olishga yordam beradigan bir qancha choralar mavjud:
O'simliklar ustidan doimiy nazorat;
Urug'larni tasdiqlangan joylarda sotib olish;
Boshqa mamlakatlardan keltirilgan pomidor va qalampir sifatini nazorat qilish.
Himoyalashning eng samarali chorasi bu pomidor va qalampir navlarining ToBRFVga chidamli urug'larini sotib olishdir, ammo ular hali yaratilmagan, garchi selektsionerlar allaqachon bu yo'nalishda ish olib borishmoqda.
